Pages

13 May 2008

Prosvećeni gusari

Profesor ekonomije sa GMU, Peter Leeson, će objaviti knjigu u kojoj se bavi prosvećenim gusarima. On tvrdi da su gusarske družine u suštini bile demokratski organizovane sa poštovanjem individualnih prava u znatno većoj meri nego što je to bio slučaj na trgovačkim brodovima koje su pljačkali. Dok je posada trgovačkih (diktatorskih) brodova često bičevana i nekad ubijana i za relativno sitne prestupe gusari su pred svako putovanje birali svog kapetana, koji je u bilo kom trenutku mogao biti smenjen. Vlast izabranog kapetana je bila ograničena imenovanjem zamenika (quartermaster) i pisanim statutima.

Gusari su bili dobrovoljci i uglavnom su u pitanju bili nezadovoljni mornari sa trgovačkih brodova. Opljačkani plen se delio među svim gusarima dok bi povređenima u borbi bili isplaćivani i bonusi. Ako je ovo poslednje tačno, izgleda da je Leeson pronašao i kolevku socijalne države a ne samo demokratije.

4 comments:

Marko Paunović said...

Bila je na Cato Unboundu tema pre nekoliko meseci "Who Needs Government? Pirates, Collapsed States, and the Possibility of Anarchy", a Leeson je napisao uvodni esej. Zanimljivo.

Ivan Simić said...

Na kojim izvorima je bazirao svoja istrazivanja?

Marko Paunović said...

Tesko je reci... Na primer:

Marcus Rediker, Between the Devil and the Deep Blue Sea: Merchant Seamen, Pirates and the Anglo-Maritime World 1700-1750, (Cambridge: Cambridge University Press, 2005).

Unknown said...

Robert C. Black:

(...)

Moreplovci su nekada bili prava avangarda među najamnim radnicima. U XVIII veku veličina i nosivost brodova postaju mnogo veći, što je zahtevalo još više rada i to veoma mukotrpnog. Pomorci su na to odgovarali zajedničkim akcijama, kao što su bili štrajkovi – ta reč potiče od njih, jer su oni bili ti koji su udarali (to strike) na brodove – zatim pobune i najzad piratstvo, to jest, zauzimanje radnog mesta i proterivanje dotadašnjih vlasnika. Pirati su pojednostavili komandnu hijerarhiju, sami birali svoje kapetane, a nadnice su zamenjivali zajedničkim vlasništvom i zajedničkim preuzimanjem rizika. Pored toga, drastično su smanjili obim rada, budući da su njihovi brodovi imali posadu pet puta brojniju od posade trgovačkih brodova koji su bili njihov plen. Odvratnost koju su osećali prema radu bila je njihov glavni motiv. Za jednog pirata “ljubav prema piću i lenčarenju bila je jači motiv od zlata.” Izvesni admiral je pokušao da rehabilituje nekoliko zarobljenih pirata, nudeći im vojnička zaduženja, što je značilo “naučiti ih da rade, a što su oni na svaki način pokušavali da izbegnu.” “Naime, rad je ono što ti ljudi smrtno mrze”, rekao je guverner Bahama, dok je drugi stanovnik tih ostrva primetio je da “oni i rad nikako ne idu zajedno.” (Rediker 1987, Innes 1988)

Between the Devil and the Deep Blue Sea: Merchant Seamen, Pirates and the Anglo-American Maritime World, 1700-1750 by Marcus Rediker (1987)
http://www.marcusrediker.com/Books/Devil_and_Deep_Blue/between_devil_&_deep_blue.htm

The Many-Headed Hydra: The Hidden History of the Revolutionary Atlantic by Peter Linebaugh and Marcus Rediker (2001)
http://www.marcusrediker.com/index.htm (Books)

Daniel Defoe (Captain Charles Johnson) - A General History of the Pyrates, Edited by Manuel Schonhorn, (1724; London, Dent, 1972)

Work and Labor in Early America by Stephen Innes (ed.) (1988)

Pirate Utopias (posebno pogledati literaturu)
http://www.eco-action.org/dod/no8/pirate.html