Paralelni intervju

Čitalac Miloš nam preko Twittera predlaže da odgovorimo na pitanja koja su Krugmanu postavljena u Pressu. Evo da probam.

Da li je za jednu zemlju gori bankrot ili konstantna dužnička kriza?
Zavisi od zemlje, ali bankrot ponekad može da bude i bolje rešenje. Za Grčku je verovatno bilo bolje da je odmah bankrotirala nego da se godinama, možda i decenijama izvlači iz dužničke krize.

Deo EU zagovara oštru štednju. Smeju li takvu politiku da prihvate male nacionalne ekonomije, koje inače imaju nizak BDP i minimalan rast ili čak pad proizvodnje?
Male nacionalne ekonomije ne samo da smeju nego moraju da prihvate takvu politiku. One nemaju drugog izbora. Kod velikih ekonomija, bar u teoriji, potrošnja može da podstakne proizvodnju. Za male, to čak ni u kejnzijanskoj teoriji nije moguće, jer će potrošnja srazmerno više podstaći uvoz.

Koliko se u periodu krize smatraju opravdanim različiti vidovi državnih subvencija i zaštite domaće proizvodnje? Posebno ako su usmereni ka podsticanju izvoza?
Na ovo pitanje je čak i Krugman odgovorio sa "To može da bude problematično." Naši ekonomski novinari su u proseku levo od Krugmana. U Krugmanovim udžbenicima postoje lepi grafici koji objašnjavaju kako su i zaštita domaćeg tržišta i subvencionisanje izvoza izuzetno štetne politike.

Da li se recept stimulisanja potrošnje koji vi predlažete može primeniti na mikronivou, u porodici ili manjoj firmi?
Ako mene pitate ne može se primeniti ni na makro nivou, ali što se više ide prema mikro nivou to je apsurdnost ovakve politike vidljivija.

Šta mislite o MMF-u? Da li pomažu ili odmažu državama s kojima su sklopili aranžman?
U jednom smislu MMF pomaže državama jer im daje kredite jeftinije nego što bi inače mogli da dobiju, a sa druge strane ih donekle disciplinuje. Međutim, kad se pogleda šira slika, MMF tako stvara moralni hazard -- pomaže neodgovorne vlade i omogućava im da ne plate punu cenu svojih prethodnih odluka, čime na dugi rok ustvari pogoršava njihovu disciplinu.

Da li je potrebno da EU osnuje evropsku rejting agenciju, s obzirom na to da su sve tri rejting kuće koje vedre i oblače svetom finansija američke? 
Opet, čak i Krugman kaže da se mora razlikovati privatno i javno i da ne dolazi u obzir osnivanje evropske državne rejting agencije. Takođe, ni kod postojećih agancija uopšte nije važno "čije" su, gde su im kancelarije ili odakle su im vlasnici, pa nema potrebe o njima govoriti kao američkim, kao da one na neki način rade protiv Evrope. Međutim, najvažnije je reći da te agencije vedre i oblače samo zato što su im države, putem bazelskih regulacija, dale moć da vedre i oblače. To nisu firme koje na tržišnom principu nude svoju uslugu, već imaju privilegiju da se njihov rejting upotrebljava u regulatorne svrhe, što ih ustvari čini delom međunarodnog regulatornog sistema.

Ustavni sud - Đilas 2:0

Kao što smo i očekivali Ustavni sud je kao neustavnu ocenio odluku Grada Beograda da odrasle osobe smeju svoje pare namenjene potrošnji alkohola posle 22h ostavljati samo ugostiteljskim objektima.

Kao i kod odbacivanja kartela u koji je Grad Beograda uterao taksiste, moje je pitanje kada će da se vrate pare onima koji su sve uz svetla kamera kažnjavani samo zato što nisu hteli da poštuju nešto što je još ranije u Novom Sadu ocenjeno kao neustavno.

Titov pionir

Priznajem da ovakvog premijera nikada nismo imali, a siguran sam da nećemo ni imati. U moru izjava koje su konfuzne, logički i materijalno netačne, štetne, pre primerene opozicionom demagogu nego premijeru, nametnula mi se današnja, gde premijer kaže:

Kao što neki smatraju da ne smeju da se osporavaju prava kada je reč o njihovoj seksualnoj orijentaciji, tako niko ne sme i nema prava da izvrgava ruglu verska osećanja drugih - naglasio je Dačić.

Prema njegovim rečima, Srbija ne sme biti poligon sa takozvanim pravom na slobodno mišljenje kojim se izaziva nezadovoljstvo ljudi, jer u tom slučaju to nije pravo na slobodno mišljenje, već direktna provokacija koja može da destabilizuje odnose u jednoj zemlji ili čitavom regionu.

Sloboda govora postoji ili ne postoji. Ova izložba ni na koji način ne ometa vernike u ispoljavanju vere. Po njegovoj definiciji, ako ja kažem da su siromašni ponajviše krivi za svoj položaj, ja izvrgavam ruglu jednu grupu i udaram im na njihova tanana sirotinjska osećanja. Prema ovome stavu, crkvu je zabranjeno kritikovati, a ateisti i uopšte drugi nehrišćani/nemuslimani nemaju pravo da promovišu svoje poglede na svet. Stoga bih ponovio tri laka recepta iza kojih bi trebalo da stoji ozbiljna država:

1. Kome se ne sviđa izložba, ne ide na izložbu.
2. Kome se ne sviđaju gej veze, ne ulazi u gej veze.
3. Kome se ne sviđa parada, ne ode na paradu.

Ko hoće silom da drugima brani sve ovo, ide u bajbok.

Za razliku od "Srpskog filma" o kome su svi znali sve iako ga nisu gledali, ovde su novovernici barem imali prilike da vide izložbu na netu. Za razliku od primitivaca koji su demonstrirali povodom karikatura Muhameda, prosečni Srbi ni po čemu u praksi ne pokazuju, a kamoli praktikuju, svoje hrišćanstvo. A, autor filma koji prikazuje islam iz jedne malo drugačije perspektive nije uhapšen zbog vređanja verskih osećanja muslimana širom sveta nego zbog nekih mnogo zemaljskijih stvari koje sa filmom nemaju ikakve veze.

Krugmanovi recepti 2

Press danas objavljuje intervju sa Polom Krugmanom pod naslovom Bolna tačka Srbije nije javni dug već konkurentnost.

A, evo šta je izvesni ekonomista Pol Krugman (pre nego što je dobio Nobelovu nagradu, doduše) napisao 1994. godine u eseju Mit o konkurentnosti (The Myth of Competitiveness):

So why are people apparently so anxious to define economic problems as issues of international competition? The competitive metaphor--the image of countries competing with one another in world markets in the same way that corporations do--derives much of its attractiveness from its seeming comprehensibility. Tell a group of businessmen that a country is like a corporation writ large, and you give them the comfort of feeling that they already understand the basics. Try to tell them about economic concepts like comparative advantage, and you are asking them to learn something new. It should not be surprising if many prefer a doctrine that offers the gain of apparent sophistication without the pain of hard thinking. The rhetoric of competitiveness has become so prevalent, however, for three deeper reasons.

First, competitive images are exciting, and thrills sell tickets. The subtitle of Lester Thurow's bestseller, Head to Head, is "The Coming Economic Battle Among Japan, Europe, and America"; the jacket proclaims that the "decisive war of the century is being waged right now . . . and we may have already decided to lose." Suppose the subtitle had described the real situation: "The coming struggle in which each big economy will succeed or fail based on its own efforts, pretty much independently of how well the others do." Would Thurow have sold a tenth as many books?

Second, the idea that U.S. economic difficulties hinge crucially on our failures in international competition makes those difficulties seem easier to solve. The productivity of the average American worker is determined by a complex array of factors, most of them out of reach of any likely government policy. So if you accept the reality that our "competitive" problem is really a domestic productivity problem pure and simple, you are unlikely to be optimistic about any dramatic turnaround. But if you can convince yourself that the problem is really one of failures in international competition--that imports are pushing workers out of high-wage jobs, or that subsidized foreign competition is driving the United States out of the high value-added sectors--then the answers to economic malaise may seem to you to involve simple things like subsidizing high technology and being tough on Japan.

Finally, many of the world's leaders have found the competitive metaphor extremely useful as a political device. The rhetoric of competitiveness turns out to provide a good way either to justify hard choices or to avoid them. For example, the well-received presentation of Bill Clinton's initial economic program in February 1993 showed the usefulness of competitive rhetoric as a motivation for tough policies. Clinton used this language when he proposed a set of painful spending cuts and tax increases to reduce the federal deficit. Why? The real reasons for cutting the deficit are disappointingly undramatic: the deficit siphons off funds that might otherwise have been productively invested, and thereby exerts a steady if small drag on U.S. economic growth. But Clinton was able instead to offer a stirring patriotic appeal, calling on the nation to act now in order to make the economy competitive in the global market--with the implication that dire economic consequences would follow if we do not. S

ome economists think that this sort of political payoff justifies the emphasis on competitiveness. They argue that although the rhetoric that portrays world trade as a high-stakes competition is false, it is a noble lie that helps our leaders persuade the public to do what needs to be done. But I believe that this indulgent view is not only deeply cynical but harmful.