Pre 80 godina, u verovatno najboljoj metodološkoj studiji o ekonomiji ikad napisanoj (čitajte ovo, prvo izdanje iz 1932, ostala su lošija). Meni zvuči kao da je danas pisano, da se odnosi na sve te beskrajne laboratorijske nalaze i kontranalaze o racionalnosti, sebičnosti, altruizmu, kognitivnim i inim "bajasima" i svim ostalim aporijama "homo economicusa" koje "dovode u pitanje ekonomsku ortodoksiju" (ako izuzmemo da bi danas bilo neozbiljno očekivati da ekonomski pisac bude ovako briljantni stilista):
Danas se ova knjiga skoro uopšte ne čita. Već i na osnovu ovog citata možete pomalo da naslutite zašto: ona definiše ekonomsku teoriju kao dedukciju iz prvih principa, kao razjašnjavanje implikacija osnovnog postulata retkosti resursa i hipoteze ljudskog delovanja kao ekonomisanja retkim resursima: Robbins otvoreno kaže da ekonomski zakoni nikada ne mogu biti dokazani ili provereni pozivanjem na empirijske podatke, koje on na tragu svog tadašnjeg uzora Mizesa posprdno naziva "istorijom", već da su oni derivacije samoočiglednih "prakseoloških" istina. I da, što je posebno važno, ekonomska racionalnost i teleologija nemaju nikakve veze sa psihološkom "racionalnošću" ili "iracionalnošću" ljudi, da ekonomija proučava odnos sredstvo-cilj, a ne moralni, psihološki ili drugi karakter ili opravdanost bilo sredstava bilo ciljeva.
Knjiga dokazuje, suprotno danas uvreženom gledištu nastalom pod uticajem Friedmanovog eseja iz 1953, a u skladu sa starijom tradicijom klasične ekonomije, da je ekonomija grana filozofije (moralne filozofije kako bi rekao Adam Smit), a ne još jedna kvazi-prirodna nauka koja kandiduje hipoteze i drži ih se dok ne pronađe "empirijsku evidenciju" protiv njih. Stoga je u potpunom raskoraku sa svim onim što profesori ekonomije u ogromnoj većini danas definišu kao "ekonomsku nauku".
In pure Economics we examine the implication of the existence of scarce means with alternative uses. The assumption of scales of relative valuation is the foundation of all subsequent complications. It is sometimes thought, even at the present day, that this notion of scales of relative valuation depends upon the validity of particular psychological doctrines. The borderlands of Economics are the happy hunting ground of the charlatan and the quack, and, in these ambiguous regions, in recent years, endless time has been devoted to the acquisition of cheap notoriety by attacks on the alleged psychological assumptions of Economic Science. Psychology, it is said, advances very rapidly. If, therefore, Economics rests upon particular psychological doctrines, there is no task more ready to hand for the intellectually sterile, than every five years or so to write sharp polemics showing that, since psychology has changed its fashion, Economics needs "rewriting from the foundations upwards". As might be expected, the opportunity has not been neglected.
Danas se ova knjiga skoro uopšte ne čita. Već i na osnovu ovog citata možete pomalo da naslutite zašto: ona definiše ekonomsku teoriju kao dedukciju iz prvih principa, kao razjašnjavanje implikacija osnovnog postulata retkosti resursa i hipoteze ljudskog delovanja kao ekonomisanja retkim resursima: Robbins otvoreno kaže da ekonomski zakoni nikada ne mogu biti dokazani ili provereni pozivanjem na empirijske podatke, koje on na tragu svog tadašnjeg uzora Mizesa posprdno naziva "istorijom", već da su oni derivacije samoočiglednih "prakseoloških" istina. I da, što je posebno važno, ekonomska racionalnost i teleologija nemaju nikakve veze sa psihološkom "racionalnošću" ili "iracionalnošću" ljudi, da ekonomija proučava odnos sredstvo-cilj, a ne moralni, psihološki ili drugi karakter ili opravdanost bilo sredstava bilo ciljeva.
Knjiga dokazuje, suprotno danas uvreženom gledištu nastalom pod uticajem Friedmanovog eseja iz 1953, a u skladu sa starijom tradicijom klasične ekonomije, da je ekonomija grana filozofije (moralne filozofije kako bi rekao Adam Smit), a ne još jedna kvazi-prirodna nauka koja kandiduje hipoteze i drži ih se dok ne pronađe "empirijsku evidenciju" protiv njih. Stoga je u potpunom raskoraku sa svim onim što profesori ekonomije u ogromnoj većini danas definišu kao "ekonomsku nauku".
5 comments:
Ako knjiga dokazuje da je ekonomija grana moralne filozofije onda ide kontra Misesa, koji je bio neprijateljski raspoložen prema brkanju ekonomije i morala. On je inzistirao na tome da ekonomija nema veze sa vrijednosnim sudovima, nego samo služi za analizu sredstvo-cilj. Misesovski ekonomist bi mogao raditi za centralnoplanerski ured SSSR-a. Ako pitaju hoće li politika A, B ili C najviše pomoći da se poveća urod žita, on bi analizirao efekte tih politika i rekao koja je najprimjerenija (valjda, ona koja je najbliža tržištu).
Tu je on zapravo na istoj strani kao i Friedman, samo što je njegova metoda dolaženja do objektivne ekonomske istine drukčija.
usporedbe,
nije u neskladu sa Misesovom definicijom, Robbins je u to vreme bio cist Mizesovac, mnogo veci od Hajeka. Pod "moralnom filozofijom: Smit nije mislio samo na etiku, nego na ceo kompleks prakticne filofoije; etika, politika i ekonomija. To trojstvo potice jos od Aristotela, nije to neki izum klasicara.
Inace, naravno da je Robbins smatrao da je ekonomija vrednosno neutralna. I tu se slagao i sa Friedmanom, i sa Misesom i sa prakticno skoro svim pomena vrednim ekonomistima. Samo je on drugacije video metod od modernih pozitivistickih teoreticara predvodjenih Friedmanom.
Zanimljivo je koliko Friedmanova praksa odstupa od toga sto je u tom eseju napisao. On prakticno nista nije empirijski dokazivao, sav doprinos mu je teorijski. Izuzetak je Monetarna istorija SAD ali cak ni to nije testiranje hipoteza nego prikazivanje istorijske dokumentacije.
Drugim recima, ako bi gledali sta je Friedman radio a ne sta je 1953. napisao, on se metodoloski ne razlikuje od Misesa.
Slavisa,
slazem se potpuno. I to je jedan od mojih argumenata protiv friedmanovske metodologije; da najbolji neoklasicni ekonomisti (ukljucujuci i njega) zapravo ne slede njegove upute nego starinsku deduktivnu metodologiju.
Walter Block, kome je Gary Becker bio mentor za doktrosku tezu na Kolumbiji, stalno ponavlja jednu zgodnu pricu: on je radio ekonometrijsku analizu uticaja kontrole renti na ponudu stanova u Njujorku. I kad bi linearne regresije pokazale "pogresan" znak, implicirajuci da je kontrola renti korisna, Garry Becker ne bi rekao, (kako bi se ocekivalo od doktrinarnog "fridmaninste") "vauuu - ovaj moj student Blok je pravi genije, revolucionisao je nasu teoriju svojim empirijskim nalazima", nego pre: "Blok, moronu, sta si opet zabrljao, uradi to ponovo". :)
Post a Comment